Czy problemy natury emocjonalnej mogą wpłynąć na stan naszego uzębienia? Okazuje się, że tak. Zgrzytanie zębami, nazywane w stomatologii bruksizmem, to zjawisko, które dotyka około 10% populacji. Co więcej, część osób cierpiących na tę przypadłość nawet nie zdaje sobie z tego sprawy, ponieważ tzw. bruksizm nocny występuje podczas snu. Skutki są poważne: ścieranie się zębów oraz ich rozchwianie grozi wystąpieniem nieprawidłowości zgryzu. Z czasem pojawiają się także bóle głowy, a nawet problemy z kręgosłupem. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy bruksizmu oraz czy można go wyleczyć!
Przyczyny bruksizmu
Życie w ciągłym stresie jest destrukcyjne dla naszego organizmu. Jeśli na co dzień nie pracujemy nad pozbyciem się napięć, mogą one dać o sobie znać pod różnymi postaciami – również jako bruksizm. Przyczyny problemu są złożone i zwykle powodem będzie kombinacja czynników fizycznych, psychicznych i genetycznych. Stomatolodzy oraz inni lekarze zajmujący się tym problemem, nie są w stanie jednoznacznie określić, co powoduje bruksizm. Jednak z pewnością zgromadzone w ciele napięcia oraz stres będą miały tutaj istotne znaczenie.
Inne czynniki determinujące wystąpienie bruksizmu to wady zgryzu i jamy ustnej, lub źle wyprofilowane uzupełnienia ubytków. Istnieją również dowody na to, że u niektórych osób bruksizm jest spowodowany zaburzeniem równowagi neuroprzekaźników w mózgu. Ponadto, także niektóre leki, takie jak antydepresanty (fluoksetyna i paroksetyna) mogą powodować bruksizm.
Bruksizm – jakie są objawy?
W wielu przypadkach pacjenci cierpiący na bruksizm nocny nie są tego świadomi, dopóki nie zauważą pierwszych objawów w ciągu dnia. Wśród nich mogą pojawić się: bóle twarzy, głowy, uszu, ból i sztywność stawu szczękowego (stawu skroniowo-żuchwowego) oraz otaczających go mięśni, zaburzenia snu (wybudzanie się w nocy), czy wrażliwość i bóle zębów. W efekcie bruksizm może prowadzić do zaburzeń skroniowo-żuchwowych (TMD) oraz “zużywania” zębów. Poważne uszkodzenia zębów, które mogą wymagać leczenia zdarzają się jednak stosunkowo rzadko (zazwyczaj tylko w ciężkich przypadkach).
Czy stomatolog może wyleczyć bruksizm?
Przede wszystkim, jeśli zauważymy jakiekolwiek objawy bruksizmu, konieczna jest konsultacja ze stomatologiem, a następnie psychologiem lub psychoterapeutą. Jeśli lekarze stwierdzą, że bruksizm ma podłoże psychologiczne, leczenie stomatologiczne nie jest koniecznie. Istotniejsza będzie natomiast terapia u psychoterapeuty oraz nauczenie się jak rozładowywać napięcia zgromadzone w ciele. Jeśli jednak problem wynika z wad zgryzu (np. dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych) lub innych problemów stomatologicznych, dostępne są pewne metody leczenia, które zapobiegają większym uszkodzeniom zębów oraz łagodzą ból lub dyskomfort w szczęce.
Metody stomatologiczne mają za zadanie głównie zapobiec zużyciu zębów lub skorygować wady, nie powstrzymają jednak przyczyn bruksizmu. Jeśli nasz problem wynika z wad zgryzu, koniecznie będzie trzeba podjąć leczenie ortodontyczne. Stomatolog może zaproponować również założenie szyn i ochraniaczy na zęby. Mają one na celu odseparowanie zębów, aby uniknąć uszkodzeń spowodowanych przez zaciskanie i zgrzytanie nimi. Mogą być wykonane z twardego akrylu lub miękkich materiałów i pasować na górne lub dolne zęby. W ciężkich przypadkach – gdy ścieranie się zębów doprowadziło do nadwrażliwości lub niemożności prawidłowego żucia – dentysta może być zmuszony do zmiany kształtu powierzchni żujących zębów lub zastosowania koron w celu naprawienia uszkodzeń.
h2 Sposoby na walkę ze zgrzytaniem zębów
Czy istnieją skuteczne sposoby na to, aby poradzić sobie z bruksizmem? Istnieje kilka sposobów na walkę z tą przypadłością, jednak kluczowe jest dobranie metody leczenia do przyczyny naszego problemu.
Metody radzenia sobie ze stresem
Jeśli zgrzytanie zębami wynika z czynników psychologicznych, takich jak napięcia i stres gromadzony w ciele, podświadome lęki, przebyte traumy czy nawet PTSD (Zespół Stresu Pourazowego), pierwszym krokiem w terapii powinna być nauka metod radzenia sobie ze stresem. W obecnych czasach tego typu umiejętność przyda się zdecydowanie wszystkim – niezależnie od tego, czy cierpią na bruksizm czy nie. Techniki relaksacyjne, np. “kwadrat oddechowy”, relaksacja Jacobsona, czy medytacja mogą okazać się bardzo pomocne. Jeśli jednak samodzielne próby redukowania stresu nie wystarczą, konieczna będzie wizyta u specjalisty..
Ćwiczenia na bruksizm
Bruksizm możemy zniwelować również poprzez ćwiczenie odpowiedniego ułożenia ust i szczęki. Warto w tym celu skonsultować się ze swoim dentystą, aby pokazał nam, jakie ułożenie Twoich ust i szczęki będzie dla Ciebie jest najlepsze. Popularne ćwiczenia to np. wykonywanie szczęką okrężnych ruchów, powolne otwieranie i zamykanie jamy ustnej, przesuwanie szczęki w prawo i w lewo, lub do przodu i do tyłu.
Leki
Niestety, na ten moment nie dowiedziano skuteczności żadnych leków w leczeniu przyczyn bruksizmu. Przykłady leków, które mogą być stosowane w przypadku objawowego leczenia bruksizmu to np. leki przeciwdrgawkowe. W przypadku bruksizmu nocnego lekarz może zalecić przyjmowanie leku rozluźniającego mięśnie przed snem, przez krótki okres czasu. Jest to jednak leczenie objawowe, a nie dotarcie do sedna problemu.
Materiał partnera