Substancje słodzące to jedne z wielu dodatków do żywności, obecne w powszechnie spożywanych produktach spożywczych. Do najbardziej znanych słodzików należy aspartam i ksylitol. Nieco mniej znanym przedstawicielem tej grupy jest cyklaminian sodu. Może on stanowić ciekawą alternatywę dla klasycznego cukru czy syropów glukozowych używanych przemysłowo. Jednakże, czy cyklaminian sodu jest bezpieczny? Czy warto włączyć go do diety?
Słodziki w produktach spożywczych
Niewątpliwie słodziki cieszą się wysokim zainteresowaniem. W końcu można spożywać słodkie przekąski i napoje bez obaw o kalorie. Jednak, czy na pewno? Nierzadko spotykamy się przecież z informacją, że słodziki, w tym cyklaminiany, wpływają szkodliwie na zdrowie, mogą powodować skutki uboczne czy zwiększać ryzyko nowotworów. Są to dietetyczne mity czy naprawdę warto ich unikać?
Zaczynając od początku, warto wyjaśnić, że w produktach spożywczych spotkać możemy słodziki z dwóch głównych grup:
- poliole – półsyntetyczne wypełniacze,
- intensywne substancje słodzące – słodziki sztuczne.
Poliole pełnią różne role w produktach spożywczych. Oprócz funkcji słodzących mogą być także wypełniaczami, zachowywać kruchość czy wilgotność środka. Warto podkreślić, że są one uważane za substancje względnie bezpieczne, dlatego ich dodatku do produktów spożywczych nie ogranicza się. Producent może zastosować je zgodnie z własnym uznaniem, chociaż w nadmiarze mogą powodować biegunki. Poliole są częściowo trawione w przewodzie pokarmowym i dostarczają o prawie połowę kalorii mniej, niż tradycyjny cukier (2,4 kcal vs. 4 kcal na 1 g substancji).
Z kolei intensywne substancje słodzące, do których należy właśnie cyklaminian sodu, to związki, których dodatek do produktów spożywczych jest na każdym etapie regulowany. W rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. określono, do jakich artykułów słodziki mogą być dodawane, w jakiej formie i w jakich ilościach. Co więcej, substancje intensywnie słodzące, takie jak cyklaminiany, nie dostarczają kalorii. Dzięki temu, że nie są trawione, nie powodują także rozwoju próchnicy.
Cyklaminian sodu – co to za substancja?
Cyklaminian sodu jest jedną z wielu substancji należącą do grupy słodzików. Cyklaminiany tworzą całą “rodzinę” związków powstających z połączenia soli kwasy cyklaminowego i wybranego innego pierwiastka, tu sodu.
Słodzik ten został odkryty jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, w 1937 roku, na Uniwersytecie w USA, w stanie Illinois. Podobnie jak w przypadku aspartamu, do wynalezienia cyklaminianu sodu doszło przypadkiem. Naukowiec Michael Sveda poszukiwał lekarstwa przeciw gorączce. Przypadkowo odkrył słodki smak substancji. Od 1984 roku, zgodnie ze stanowiskiem Komitetu Naukowego ds. Żywności (SCF), cyklaminian sodu jest dopuszczony do obrotu na rynku artykułów spożywczych.
Właściwości cyklaminianu sodu
Cyklaminian sodu charakteryzuje się 30 – 35 większą siłą słodzenia, niż klasyczny cukier spożywczy. Obecnie cyklaminian sodu jest uznawany za bezpieczny i może być dodawany do produktów spożywczych zgodnie z zasadami określonym w rozporządzeniu nr 1333/2008. Warto podkreślić, że substancje z grupy cyklaminianów charakteryzują się wysoką stabilnością podczas obróbki termicznej, dzięki czemu mogą być stosowane do gotowania lub pieczenia. Niestety w wyższych stężeniach mogą pozostawiać po sobie gorzki posmak, przez co w produktach spożywczych są łączone z sacharyną.
Cyklaminiany podczas odchudzania
Warto także przypomnieć, że zgodnie ze stanowiskiem Ekspertów Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością słodziki, w tym cyklaminiany, mogą wspierać redukcję masy ciała. Ważne jest wtedy, aby przestrzegać odpowiednio skomponowanego i zbilansowanego jadłospisu, a także uprawiać regularną aktywność fizyczną. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat roli słodzików w odchudzaniu i ich wpływie na wysiłek fizyczny, zajrzyj tutaj: https://waw4free.pl/informacja-592-produkt-rakotworczy-czy-cudowny-wynalazek-czyli-czy-slodziki-sa-naprawde-takie-zle.
Czy cyklaminiany są szkodliwe?
Zatem, zbierając wszystkie dostępne dane naukowe, czy możemy powiedzieć, że cyklaminiany są bezpieczne? Czy warto włączyć je do diety?
Obecnie cyklaminian sodu jest stosowany jako słodzik w ponad 130 krajach na świecie, w tym także w Unii Europejskiej. Jak wskazują przedstawiciele Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA), słodziki mogą być dostępne na rynku tylko, jeśli zostały uznane za bezpieczne. Bezpieczeństwo kwasu cyklaminowego i jego soli zostało określone w 1985 roku, a następnie zweryfikowane w latach 1988, 1991, 1995 i 2000. W dostępnych badaniach naukowych nie wykazano negatywnego wpływu na organizm człowieka i uznano te substancje za bezpieczne.
Warto także wiedzieć, że substancje słodzące podlegają ocenie bezpieczeństwa co kilka lat, w miarę jak pojawiają się nowe dowody naukowe. Obecnie EFSA uruchomiła kolejny nabór na badania. Właśnie trwa zbieranie najświeższych danych. Oznacza to, że wkrótce możemy spodziewać się aktualizacji stanowiska i być może nowych wytycznych.
Bibliografia:
- Wierzbicka. „Słodziki” – aspekty żywieniowe i zdrowotne. WSZECHNICA ŻYWIENIOWA SGGW, maj 2014.
- Answer given by Ms Vassiliou on behalf of the Commission. Parliamentary questions 2009: E-1020/2009.
- Stanowisko Polskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego w sprawie stosowania niskokalorycznych substancji słodzących. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2012; 8:4:144 – 145.
- Call for data on genotoxicity data on sweeteners, 2021.
Materiał partnera
