Niewielu z nas zdaje sobie sprawę z ogromnej przydatności olejów roślinnych
w naturalnej pielęgnacji ciała. A znaleźć je można w składzie kremów, balsamów, pomadek do ust i wielu innych kosmetyków. Znajdują zastosowanie w pielęgnacji ciała, twarzy, a nawet włosów. Oleje roślinne są najczęściej pozyskiwane z nasion, owoców, kiełków, pochodzących z upraw ekologicznych, tłoczonych na zimno
i nierafinowanych, co pozwala na uzyskanie czystego surowca o dużej wartości biologicznej. Ich skład charakteryzuje się dużą liczbą komponentów o budowie podobnej do znajdujących się w skórze ludzkiej, dzięki czemu są łatwo przez nią przyswajane. Dlaczego warto poszukać dobrego, czystego oleju do pielęgnacji domowej? Jak wybrać ten właściwy?
Najczęściej stosowane oleje roślinne w kosmetyce:
Olej arganowy (Argania Spinosa Kernel Oil) – wyjątkowo drogocenny i szlachetny olej arganowy wytwarzany jest z drzewa arganii żelaznej. Nazywany jest “Złotem Maroka”ze względu na swoje złociste zabarwienie. Bezwonny, ma wodno-oleistą konsystencję, bardzo dobrze się wchłania. Zawiera duże ilości naturalnej witaminy E, nazywanej potocznie “Witaminą Młodości” oraz Niezbędne Nienasycone Kwasy Omega 3, 6, i 9. Olej ma właściwości wygładzające, antyseptyczne i ochronne.
Może być używany do demakijażu oraz pielęgnacji noworodków. Zabezpiecza skórę przed odparzeniami i otarciami u dzieci. Olejek arganowy odbudowuje płaszcz lipidowy skóry, posiada naturalny skwalan. Można go stosować nawet przy skórze wrażliwej i alergicznej.
Olej z owoców avocado (Persia Gratissima (Avocado) Oil) – dobrze wchłaniany olej, wytłaczany z suchego miąższu owoców avocado. Przenika w głębsze warstwy skóry, czyniąc ją gładką i elastyczną. Jest bardzo ceniony ze względu na dużą zawartość witamin: A, B, E, H, K, PP, F, NNKT, aminokwasów i protein. Odżywia, działa przeciwalergicznie, hamuje parowanie wody ze skóry. Przechowywany w chłodzie ma bardzo długą trwałość. Ma naturalny faktor ochronny przed promieniami słonecznymi 3-4. Pomaga w leczeniu egzemy oraz łuszczycy. Olej awokado znajduje zastosowanie w produkcji balsamów, kremów do skóry dojrzałej i starzejącej się, w odżywkach do włosów, preparatów do kąpieli, wykorzystywany jest do masażu.
Olej z pestek arbuza (Citrullus vulgaris (Watermelon) Seed Oil) – pomimo dużej zawartości NNKT, olej z pestek arbuza jest bardzo lekki i delikatny. Dogłębnie odżywia, nawilża, łagodzi podrażnienia i może być stosowany przez osoby o różnych typach cery,
a nawet do pielęgnacji delikatnej dziecięcej skóry. Olej z pestek arbuza odżywia skórę, a także przywraca blask i piękny wygląd suchym i łamliwym włosom.
Olej babassu (Orbignya Cohune Seed Oil ) – wytłaczany z nasion palmy babassu. Stabilny, o dużym powinowactwie do naskórka i temperaturze topnienia zbliżonej do temperatury ciała. Doskonale się wchłania, zmiękcza naskórek i wzmacnia bariery skórne chroniące głębsze warstwy przed utratą wilgoci.
Olej bawełniany (Gossypium (Cotton) Seed Oil) – zawiera bardzo dużo NNKT, co sprawia, że chroni skórę przed szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych i przyspiesza jej regenerację. To również antidotum na różnego rodzaju spierzchnięcia i zrogowacenia.
Jest jednym z najlepszych środków do pielęgnacji skóry wrażliwej i alergicznej. Poza tym olej bawełniany doskonale odżywia i nawilża naskórek.
Olej z czarnuszki siewnej/z kminku czarnego (Nigella Sativa (Black Seed) Seed Oil) – naturalne warunki bytowania czarnuszki to tereny Europy południowej i Azji wschodniej. Natomiast obecnie uprawiana jest ona również w naszym kraju. Olej z tej rośliny zawiera nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas linolowy, kwas olejowy, kwas alfa-linolenowy, olejek eteryczny, witaminę E. Polecany przy leczeniu alergii, zapaleń skórnych, trądziku i grzybic, hamuje rozwój zapaleń. Pełni funkcję przeciwutleniacza, który stabilizuje i chroni nienasycone kwasy tłuszczowe i fosfolipidy wchodzące w skład błon komórkowych przed uszkodzeniem ze strony wolnych rodników.
Olej z pestek/nasion dyni (Cucurbita pepo (Puplin) Seed Oil) – zawiera kwas linolowy i olejowy, witaminy: A, C i D, jest bogaty w beta-karoten, potas, selen i cynk, kwas palmitynowy. Odpowiedni dla skóry dojrzałej, wymagającej, wygładza zmarszczki, jest również stosowany przeciwko rozstępom oraz jako maseczka do włosów. Wykazuje właściwości nawilżające, natłuszczające i wygładzające, dzięki dużej zawartości potasu działa oczyszczająco i rozjaśniająco
Olej z dzikiej róży (Rosa Canina/ Rosa Moschata Seed Oil) – najcenniejszy olej z dzikiej róży (Rosa Mosqueta) pochodzi z Chile. Jest olejem schnącym, mimo tego jest polecany dla skóry wrażliwej, suchej, dojrzałej oraz ze skłonnością do pękających naczynek. Pomaga przy leczeniu trądziku, łuszczycy. Delikatnie wygładza płytkie zmarszczki, łagodzi podrażnienia, dzięki wysokiej zawartości kwasu linolowego i kwasu alfa-linolenowego oraz witaminy A działa przeciwzapalnie, ochronnie i regenerująco. Dzika róża ponadto jest bogata w witaminę C, karotenoidy, flawonoidy, garbniki i witaminy z grypu B. Niestety trudno dostać nierafinowany olej z dzikiej róży, ze względu na krótki termin jego przydatności (ok. 8-10 tygodni).
Olejek z drzewa herbacianego (Melaleuca alternifolia (Tea Tree) Leaf Oil) – charakteryzuje się niezwykle skutecznym działaniem przeciwbakteryjnym. Zwalcza bakterie, grzyby i wirusy, ułatwia gojenie się ran. Polecany do pielęgnacji skóry trądzikowej. Łagodzi podrażnienia. Stosować go można bezpośrednio na skórę.
Zamknięty w dekstrynach jest bardziej trwały i skuteczny.
Olej z jojoby (Simmondsia Chinensis (Jojoba) Seed Oil) – pozyskiwany z nasion krzewu Simmondissia chinensis californica; posiada dużo witamin, nadaje skórze miękkość i elastyczność, reguluje wydzielanie sebum, doskonale nadaje się do pielęgnacji nie tylko skóry tłustej i trądzikowej, ale i normalnej oraz suchej. Zawiera skwalen (składnik naturalnego płaszcza tłuszczowego skóry), palmitynami cetylu, który działa natłuszczająco i odżywczo oraz witaminę F. Doskonale wchłaniany przez skórę, wzmacnia warstwę cementu międzykomórkowego, co w efekcie zapobiega wysuszaniu skóry. Stosowany przy każdym typie skóry, a szczególnie polecany przy zapaleniach, łupieżu, poparzeniu słonecznym i trądziku. Zapobiega powstawaniu rozstępów (pojawiających się np. w czasie ciąży.
Olej kokosowy (Cocos Nucifera (Coconut) Oil) – używany przy bardzo suchej cerze, świetny jako maseczka dla włosów suchych i zniszczonych. Nakładany na lekko zagojone rany odkaża, przyspiesza gojenie i łagodzi. Kwasy tłuszczowe zawarte w oleju koksowym głęboko penetrują i odżywiają skórę, dzięki czemu jest on doskonałym kremem nawilżającym i wygładzającym.
W związku z tym powinny po niego sięgnąć posiadaczki cery suchej i odwodnionej. Z kolei antybakteryjne właściwości kwasu laurynowego sprawiają, że olej kokosowy doskonale zwalcza trądzik. Dodatkowo działa antyalergicznie oraz chroni skórę przed słońcem, gdyż wykazuje to samo działanie, co krem z filtrem SPF 10.
Olej z krokosza barwierskiego (Carthamus Tinctorius Oil) – nazywany również saflorowym, w składzie oleju z krokosza najwięcej można znaleźć kwasu linolowego, niezbędnego wielonienasyconego kwasu oleinowego, kwasu palmitynowego oraz kwasu stearynowego. Zawiera on również alfa-tokoferol, czyli witaminę E, w swojej naturalnej postaci. Szczególnie polecany dla skóry tłustej z trądzikiem, mieszanej oraz skłonnej do stanów zapalnych. Oczyszczony olej z krokosza barwierskiego nie drażni wrażliwej skóry oraz działa ochronnie przed promieniowaniem UV, zawiera także antyoksydanty. Używany jest również jako olejek do masażu całego ciała.
Olej marchwiowy (Helianthus Annuus (Sunflower) Seed Oil; Daucus Carota Sativa (Carrot) Oil) – posiada beta-karoten, witaminy B1, B2 i C, sole mineralne. Uaktywnia fizjologiczne funkcje skóry, przywracając jej elastyczność, miękkość i gładkość, nadaje skórze ciepły, matowo brązowy koloryt świeżej opalenizny. Ponadto łagodzi poparzenia słoneczne, działa antyrodnikowo, zapobiega szorstkości naskórka, zwiększa stopień jego nawodnienia, pomaga zachować dobrą kondycję skóry. Olej ten chroni przed promieniami UV oraz przyspiesza gojenie drobnych zranień.
Olej z masłosza/karite/shea butter (Butyrospermum Parkii) – tłuszcz roślinny otrzymywany z owoców afrykańskiego drzewa orzechowego nazwanego po polsku masłoszem. Spełnia zadania przede wszystkim ochronne na skórę, pielęgnacyjne jak i kojące. Posiada wiele cennych składników pozytywnie wpływających na skórę człowieka. Zawiera naturalną alantoinę, witaminy A i E. Jest pomocny przy dermatozach, trądziku, łuszczycach, nadaje skórze jedwabistą gładkość, polecany do pielęgnacji łamliwych włosów. Olej ten koi, nawilża i zmiękcza skórę, oraz działa przeciwstarzeniowo.
Olej migdałowy (Prunus Amygdalus Dulcis (Sweet Almond) Oil) – wytłaczany ze słodkich migdałów, bezwonny i bez smaku; działa łagodząco i pielęgnująco na każdy typ cery, jest dość trwały. Nadaje się do każdego rodzaju skóry, ze szczególnym wskazaniem suchej i wrażliwej (w tym skóry noworodków), jest bogaty w witaminę E oraz A, poprawia ukrwienie skóry i oraz ogólnie ją wzmacnia, wyrównuje koloryt, łagodzi stany zapalne, skutecznie chroni skórę przez warunkami atmosferycznymi takimi jak silny wiatr albo słońce, jest bezzapachowy i nie powoduje alergii, pomaga zapobiegać rozstępom. Dzięki obecności wszystkich wymienionych składników biologicznie aktywnych, szczególnie zaś witaminy E, która bywa określana mianem eliksiru młodości, olej migdałowy działa odżywczo, usprawnia odnowę komórkową, poprawia ukrwienie skóry. Z tego powodu zaleca się go także w profilaktyce rozstępów u kobiet w ciąży.
Olej z pestek moreli (Prunus Armeniaca (Apricot) Kernel Oil) – doskonale nawilża, jest ceniony w pielęgnacji skóry dzieci, polecany do pielęgnacji skóry suchej, wrażliwej, mieszanej, szorstkiej i popękanej. Jest bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe, kwas oleinowy i linolowy, witaminę A i, przede wszystkim, witaminę B17. Ponadto olej może być stosowany jako zamiennik balsamów, gdyż łatwo się wchłania, nie pozostawiając na skórze tłustego filmu. Nawilża ją i wygładza. Przyczynia się do poprawy stanu skóry dojrzałej poprzez ograniczanie powstawania zmarszczek.
Olej z ogórecznika lekarskiego (Borago Officinalis Seed Oil, Oleum Boraginis) – stosowany do skóry suchej, wrażliwej, popękanej i łuszczącej się. Doskonale odżywia, nawilża i regeneruje. Zawiera wartościowy kwas gammalinolenowy, flawonoidy, garbniki, śluz, kwasy organiczne (askorbinowy, jabłkowy, cytrynowy), sole mineralne (m.in. krzemionkę), witaminę C, magnez, potas, alantoinę.
Olej z oliwek (Olea Europaea (Olive) Fruit Oil) – zawiera liczne, istotne dla organizmu kwasy tłuszczowe, polecany dla skóry suchej, czy źle ukrwionej. Stosowany jako maseczka do włosów oraz jako środek do pielęgnacji paznokci. Zawarte w oliwie substancje przeciwutleniające, przyswajane przez komórki, mogą spowalniać procesy starzenia. Wzmacniają błony komórkowe i dzięki temu komórki stają się mniej podatne nauszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki.
Olej z orzechów laskowych (Corylus Avellana (Hazel) Seed Oil) – bogaty w witaminy, kwas olejowy i linolowy, składniki mineralne i białko. Znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej, zmęczonej. Wykazuje działania odżywiające i tonizujące.
Olej z orzechów makadamia (Macadamia Ternifolia Oil) – polecany jest do każdego rodzaju skóry, ze szczególnym naciskiem na skórę zwiotczałą, mało elastyczną, wymagającą ujędrnienia. Osoby z trądzikiem różowatym oraz cerą naczynkową również znajdą w nim swojego sojusznika. Szybko się wchłania, widocznie poprawia wygląd skóry, regeneruje i odżywia. Bogaty w witaminy: A, B, E oraz składniki mineralne.
Olej rokitnikowy (Hippohoe Rhamnoides Oil) – pozyskiwany z nasion rokitnika zwyczajnego, o właściwościach witaminy F, zbliżony do oleju słonecznikowego i lnianego. Ma właściwości promieniochronne, antyoksydacyjne, kojące, przeciwzapalne. Polecany przy odmrożeniach, ranach, oparzeniach, odleżynach, egzemach i toczniu skóry. Stosowany w kosmetykach regenerujących naskórek, przeciwstarzeniowych, przeciwsłonecznych i posłonecznych.
Olej z róży muszkatołowej rdzawej (Rosa Moschata (Musk Rose) Seed Oil) – pozyskiwany z dziko rosnącej róży muszkatołowej. Zawiera kwas oleinowy, linolowy, linolenowy,karotenoidy, flawonoidy, witaminę C, kwas retinowy (wit.A), witaminę E. Stosowany do nawilżania skóry suchej, odwodnionej. Wygładza blizny pooperacyjne, potrądzikowe, poparzeniowe. Powoduje regenerację tkanek i likwidację przebarwień. Stosowany w kosmetykach przeciwstarzeniowych, w preparatach do cery suchej
i cierpiącej na egzemę, w preparatach likwidujących zmiany hiperpigmentacyjne.
Olej rycynowy (Ricinus Communis – Castor Oil) – olej z nasion tropikalnego krzewu wilczomlecza, rozpuszczalny w alkoholu; stosowany do pielęgnacji rzęs, brwi i suchych, rozszczepiających się włosów, jak również do wytwarzania pomadek do ust. Składnikiem oleju rycynowego jest gliceryd 18-węglowego kwasu rycynolowego. Znajdziemy w nim również mniejsze ilości glicerydów kwasów oleinowego, linolowego, palmitynowego, stearynowego.
Olej ryżowy (Oryza sativa (rice) bran oil) – olej roślinny o wysokiej zawartości witaminy E, dzięki której jest bardzo trwały i dobrze tolerowany przez skórę. Stanowi naturalną, acz niewielką ochronę przeciwsłoneczną. Doskonale nawilża i odżywia. Polecany szczególnie do pielęgnacji skóry wrażliwej (jest bardzo łagodny, nie drażni, uspokaja). Doskonały do masażu oraz do pielęgnacji skóry suchej, podrażnionej. Olej ryżowy zawiera kwas linolowy oraz oleinowy , posiada wysokie stężenia antyutleniacza – tokotrienola powstrzymującego powstawanie komórek rakowych. Znajdujący się w oleju gamma oryzanol zapobiega przedwczesnemu starzeniu oraz pobudza powstawanie nowych komórek i metabolizm skórny. Olej silnie chroni skórę przed słońcem, zawiera naturalne filtry UV.
Olej sezamowy (Sesamum Indicum Seed Oil) – wartościowy olej, wytłaczany z nasion sezamowych, korzystnie wpływający na skórę suchą, źle ukrwioną, wrażliwą. Wśród działań korzystnych można wymienić: zwiększenie ochrony skóry przed czynnikami środowiskowymi, zmniejszenie utraty wody przez naskórek, zwiększenie elastyczności skóry. Może być stosowany jako emolient zmiękczający skórę i chroniący ja przez wpływem środowiska zewętrznego. Olej sezamowy ma właściwości: rozgrzewające, odtruwające, regulacyjne (reguluje pracę gruczołów łojowych, oczyszcza skórę z toksyn, poprawia krążenie).
Olej słonecznikowy (Helianthus Annuus Seed Oil) –
nadzwyczaj bogaty w lecytynę i witaminy. Zalecany dla skóry tłustej i mieszanej, stanowi niewielką ochronę przed szkodliwym działaniem słońca. Ma bogaty skład: 90% NNKT, woski, lecytyna, karoteny, witamina E. Dobrze się wchłania i nie pozostawia uczucia lepkości. Wzmacnia bariery naskórkowe, doskonale zmiękcza i wygładza skórę. Ma działanie przeciwrodnikowe, przeciwzapalne i normalizujące. Nie powoduje tworzenia się zaskórników. Stosowany
w olejkach do ciała, do kąpieli, w mleczkach, przeznaczony dla każdego typu skóry, ale przede wszystkim do skóry tłustej, mieszanej (z tendencją do tłustej), zanieczyszczonej, używany jako dodatek do kosmetyków przeciwsłonecznych.
Olej sojowy (Glycine Soja) – uzyskiwany z nasion soi. Zawiera kwasy tłuszczowe, w tym NNKT witaminę E i lecytynę. Zawartość witaminy E gwarantuje skórze młody i zdrowy wygląd, a lecytyna wspomaga lipidową barierę ochronną. Dzięki temu skóra jest odpowiednio nawodniona i natłuszczona. Nadmierna utrata wody przez naskórek prowadzi do przesuszenia skóry i pogorszenia jej kondycji – szybciej pojawiają się zmarszczki i pierwsze oznaki starzenia. Olej sojowy chroni przed utratą wilgoci.
Najlepsze efekty działania oleju sojowego widoczne są zwłaszcza u osób ze skórą tłustą i zanieczyszczoną. Polecany głównie dla cery tłustej, mieszanej i zanieczyszczonej, bardzo dobrze się wchłania. Często stosuje się go jako bazę w naturalnych kosmetykach.
Olej z wiesiołka (Oeonthera Biennis (Evening Primrose) Seed Oil) – zawiera szczególnie dużo ważnych dla organizmu kwasów tłuszczowych; przeciwdziała zmęczeniu i starzeniu się skóry. Reguluje wilgotność, pracę gruczołów łojowych, poprawia elastyczność skóry. Znajduje zastosowanie w pielęgnacji skóry suchej i dojrzałej, przeciwdziała tworzeniu się zmarszczek.
Olej z pestek winogron (Vitis Vinifera Seed Oil) – wytłaczany z nasion winogron,
o wysokiej zawartości ważnych dla organizmu kwasów linolowych. Polecany do pielęgnacji skóry tłustej, mieszanej i zanieczyszczonej. Ma działanie tonizujące, przeciwdziała powstawaniu zaskórników, szybko się wchłania.
Kupując naturalne, czyste oleje roślinne, otrzymujemy dobroczynny kosmetyk
o ustalonych właściwościach. Zazwyczaj bez ograniczeń możemy dodawać je również
do codziennych posiłków, co poprawia stan naszej skóry od wewnątrz. Pamiętajmy,
że w celach spożywczych większość z nich stosuje się zazwyczaj na zimno. W przypadku aplikowania na skórę, warto ogrzać olej, np. w rękach. Może więc, zamiast inwestować
w kosmetyki BIO i EKO, spróbujmy znaleźć dobry olej i korzystajmy z jego dobroczynnych walorów.
Emilia Rechul
Bibliografia:
- Chuarienthong P., Lourith N., Leelapornpisid P.: 2010. Clinical efficacy comparison of anti-wrinkle cosmetics containing herbal flavonoids. International Journal of Cosmetic Science, 32(2):99-106,
- Marie Claude Martini, Waldemar Placek: Kosmetologia i farmakologia skóry, 2003,
- Eliza Lamer-Zarawska, Cezary Chwała, Antoni Gwardys: Rośliny w kosmetyce i kosmetologii przeciwstarzeniowej, PZWL 2012,
- Dr David Servan-Schreiber: Antyrak. Nowy styl życia, Warszawa 2008,
- Impact of topical oils on the skin barrier: possible implications for neonatal health in developing countries Darmstadt GL, Mao-Qiang M, Chi E, Saha SK, Ziboh VA, Black RE, Santosham M, Elias PM; Acta Paediatr. 2002;91(5):546-54
- Biotechnologia.pl
