Jama ustna to bardzo wrażliwy obszar, pokryty delikatną warstwą błony śluzowej. Zdarza się, że na jej powierzchni powstają drobne urazy, owrzodzenia lub miejscowe zakażenia, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. W takich sytuacjach trzeba szybko działać, ponieważ zmiany zwykle są bolesne i powodują dyskomfort podczas prostych czynności takich jak: jedzenie, picie czy mówienie. Dlatego jeżeli na dotychczas zdrowej powierzchni jamy ustnej pojawi się zmiana, która zaczyna nam dokuczać, nie bagatelizujmy tego, ponieważ w takich przypadkach należy szybko działać.
Po pierwsze: afty
Afty to drobne owrzodzenia pokryte białym nalotem i otoczone czerwonym brzegiem zapalnym. Mogą występować praktycznie na całej powierzchni jamy ustnej: wewnętrznej powierzchni policzków i warg, na języku, podniebieniu miękkim oraz tylnej ścianie gardła. Afty, z pozoru niepozorne, dają duże dolegliwości bólowe, zwłaszcza podczas jedzenia ciepłych i kwaśnych posiłków. Przyczyna powstawania aft nie jest do końca poznana, ale przyjmuje się, że główną rolę pełni niedobór odporności. Afty zwykle znikają samodzielnie po 4-7 dniach, ale ze względu na ich dokuczliwość można stosować łagodzący żel Anaftin.
Po drugie: kandydoza
Kandydoza to inaczej drożdżakowe zapalenie jamy ustnej, wywołane przez grzyby z rodzaju Candida albicans. Kandydoza występuje często, zwłaszcza u niemowląt oraz u starszych osób. Ponadto na tę dolegliwość cierpią osoby z niedoborem odporności np. leczeni immunosupresyjnie oraz przewlekle stosujący steroidoterapię. Kandydoza zwykle umiejscawia się na języku, błonie śluzowej policzków, podniebieniu i przyjmuje postać białego, niebolesnego nalotu, który można usunąć za pomocą patyczka. Leczenie opiera się na stosowaniu miejscowo środków przeciwgrzybiczych i wprowadzeniu diety ubogowęglowodanowej.
Po trzecie: liszaj płaski
Liszaj płaski na pierwszy rzut oka podobny jest do grzybicy jamy ustnej, ponieważ ma postać białych obszarów o mlecznym zabarwieniu. Może przyjmować układ siateczkowy i jest niebolesny. Zwykle zlokalizowany jest na błonie śluzowej policzków, dziąsłach lub języku. W przypadku wystąpienia tego rodzaju zmian należy skierować się do dermatologa. Leczenie najczęściej odbywa się przy udziale maści sterydowych.
Po czwarte: opryszczkowe zapalenie jamy ustnej
Wywołane wirusem opryszczki (HSV – Herpes Simplex Virus), którym pierwotne zakażenie ma miejsce w wieku dziecięcym. W jamie ustnej powstają drobne pęcherzyki wypełnione jasnym płynem. Pęcherzyków tych pod żadnym pozorem nie wolno przebijać, ponieważ w ich wnętrzu znajdują się milionowe ilości cząstek wirusa, które są bardzo zaraźliwe. Najczęściej zmiany występują w obrębie podniebienia i dziąseł, ustępując po 7-10 dniach. Leczenie zaawansowanych przypadków polega na przyjmowaniu leków przeciwwirusowych zawierających np. acyklowir.
Po piąte: leukoplakia
Leukoplakia to zdecydowanie najgroźniejsza ze wszystkich zmian, jaką można spotkać w jamie ustnej. Należy do kategorii stanów przedrakowych, czyli zmian mogących potencjalnie przejść w nowotwór. Może występować w każdym miejscu na powierzchni błony śluzowej jamy ustnej. Najczęściej pojawia się u mężczyzn po 50. roku życia i osób nałogowo palących papierosy. Przyjmuje postać białej, niebolesnej plamy, której nie można usunąć pod wpływem czynników mechanicznych. Leczenie polega na chirurgicznym wycięciu zmiany, ale nie ma pewności, czy zabezpieczy to przed transformacją nowotworową.
Materiał partnera zewnętrznego
